Archief
Nummers
Jaargangen
- 74 (2024)
- 73 (2023)
- 72 (2022)
- 71 (2021)
- 70 (2020)
- 69 (2019)
- 68 (2018)
- 67 (2017)
- 66 (2016)
- 65 (2015)
- 64 (2014)
- 63 (2013)
- 62 (2012)
- 61 (2011)
- 60 (2010)
- 59 (2009)
- 58 (2008)
- 57 (2007)
- 56 (2006)
- 55 (2005)
- 54 (2004)
- 53 (2003)
- 52 (2002)
- 51 (2001)
- 50 (2000)
- 49 (1999)
- 48 (1998)
- 47 (1997)
- 46 (1996)
- 45 (1995)
- 44 (1994)
- 43 (1993)
- 42 (1992)
- 41 (1991)
- 40 (1990)
- 36 (1986)
- 34 (1984)
- 32 (1982)
- 27 (1977)
- 25 (1975)
- 24 (1974)
- 21 (1971)
- 19 (1969)
- 18 (1968)
- 15 (1965)
- 13 (1963)
- 8 (1958)
- 6 (1956)
Aart Nederveen — jaargang 63, nummer 5, oktober 2013
https://wapenveldonline.nl/artikel/1151/redactioneel/
David Martin, godsdienstsociologie en het probleem van de secularisatie
Bart Wallet — jaargang 63, nummer 5, oktober 2013
De klassieke secularisatiethese heeft haar langste tijd inmiddels wel gehad. Alom klinkt nu de kritiek op het idee dat moderne samenlevingen onherroepelijk seculariseren en afscheid nemen van het geloof. Maar betekent deze kritiek ook dat we afscheid moeten nemen van het begrip secularisatie zelf? Voor een antwoord hierop gaan we te rade bij David Martin (1929), vermaard godsdienstsocioloog en een van de eerste critici van de secularisatiethese.
https://wapenveldonline.nl/artikel/1152/david-martin-godsdienstsociologie-en-het-probleem-van-de-secularisatie/
Hoe meer wetenschap, hoe minder geloof?
David Martin — jaargang 63, nummer 5, oktober 2013
De discussie over de verhouding tussen wetenschap en secularisatie wordt geteisterd door de manier waarop mensen spreken over ‘religie’ en ‘het seculiere’ alsof ze enig verstand hebben van de echte betekenis van deze termen. Hetzelfde geldt voor ‘wetenschap’. Ook het denken daarover wordt gefrustreerd door de wijze waarop sommige hoogopgeleide mensen hun mening geven over wat het geval ‘behoort’ te zijn, alsof hun overtuiging in de plaats kan komen van wat feitelijk het geval ‘is’. ‘Wat behoort’ is bij velen veranderd in ‘wat is’ als gevolg van bepaalde historische crisismomenten in de verhouding van religie tot wetenschap, die daarbij een bijna mythische status hebben verkregen. Ik denk hier bijvoorbeeld aan de Galileocontroverse die door Paul Hazard is bestempeld als de grootste crisis in het vroegmoderne Europese denken en aan de nog altijd voortdurende controverse over de evolutietheorie van Darwin.
https://wapenveldonline.nl/artikel/1153/hoe-meer-wetenschap-hoe-minder-geloof/
Bert de Leede — jaargang 63, nummer 5, oktober 2013
‘Mét religie is goed, maar zónder religie is beter.’ Die zin vertolkt het gevoelen van velen in onze samenleving. Enerzijds is er toenemende belangstelling voor zingeving en spiritualiteit. ‘Religie is terug’, klinkt het dan. Maar anderzijds neemt met elke aanslag in een moslim-samenleving en bij elke uitgebrande kerk de reserve toe ten aanzien van een uitgesproken godsdienst. Maakt godsdienst mensen niet onverdraagzaam? Is een religieuze overtuiging niet per definitie olie op het vuur tussen groepen mensen?
https://wapenveldonline.nl/artikel/1154/in-god-is-geen-dwang/
Is er toekomst voor de Weber-these?
Peter Mulder — jaargang 63, nummer 5, oktober 2013
Max Webers Protestantse ethiek en de geest van het kapitalisme geldt sinds publicatie, nu bijna een eeuw geleden, als een van de meest invloedrijke en controversiële interpretaties van de oorzaken van de economische groei. Weber zoekt in deze studie een verklaring voor het verschil in welvaart en scholing tussen leden van katholieke en protestantse denominaties in het vroegmoderne Europa. De protestanten presteren volgens Weber opvallend beter. Zijn analyse, die faam heeft gemaakt als de Weber-these, wijst naar de rol van de calvinistische predestinatieleer op het vergroten van kapitaalaccumulatie, door middel van beroepsarbeid in combinatie met spaarzin en een sobere levensstijl.
https://wapenveldonline.nl/artikel/1155/is-er-toekomst-voor-de-weber-these/
Peter van Dijk — jaargang 63, nummer 5, oktober 2013
Enige eeuwen geleden werd uit kerken inspirerende kunst gegooid die leken en andere gelovigen bijzonder kon inspireren. In Wilde schoonheid gebeurt precies het tegenovergestelde. Er wordt nog steeds veel kunst gemaakt met door God gegeven talent, die zeer wel leken en kerkgangers kan inspireren in hun dagelijkse zoektocht. Deze kunst bereikt de kerken of de individuele christen meestal niet. Ook is er voldoende kunst die door christenen niet als inspirerend voor hun geloof gezien wordt. Iedere aflevering van Wilde schoonheid zoomt in op een werk (van film tot beeldende kunst tot poëzie) dat te mooi is om links te laten liggen. Ieder nummer bespreken we werk dat – gemaakt door een niet-christen of christen, gelovige of ongelovige – herkenning op kan roepen, en instemming bij de christen die van harte Jezus wil zoeken en vinden.
https://wapenveldonline.nl/artikel/1156/wilde-schoonheid-10/
‘De twintigste eeuw is voorgoed verleden tijd.’
Herman Oevermans en Jaap de Jong — jaargang 63, nummer 5, oktober 2013
Op 22 september 2012 overleed Jan Hendrik van den Berg. Voor Wapenveld was dat aanleiding te praten met Hub Zwart. Hij werd niet alleen in zijn werk geïnspireerd door Van den Berg, maar schreef ook zijn intellectuele biografie. We ontmoetten Hub Zwart in zijn werkkamer aan de Radbouduniversiteit. Tegen de muren staan boekenkasten. Aan de wand boven het werkbureau hangt een aquarel met het portret van Sigmund Freud. Ruim twee uur praatten we met Zwart over zijn jeugd, de bronnen, de leermeesters, het dwarse werk van Jan Hendrik van de Berg, de historische fenomenologie en zoveel meer. Er is koffie, er is koek en er is gespreksstof. Maar eerst een paar feiten en jaartallen.
https://wapenveldonline.nl/artikel/1157/de-twintigste-eeuw-is-voorgoed-verleden-tijd/
Marius Doornenbal — jaargang 63, nummer 5, oktober 2013
https://wapenveldonline.nl/artikel/1158/de-wetenschap-als-bijbel/
Een storm waait uit het paradijs
Hans Teerds&Joost Veldman&Simone Aman-Braaksma&Marleen van Beek en Arien van ’t Hof — jaargang 63, nummer 5, oktober 2013
Op een RRQR-congres, het moet in het jaar 2000 zijn geweest, heeft de onlangs overleden professor G.G. de Kruijff het conservatisme gekenschetst als ‘vooruitgang in slowmotion’. Dat is een rake typering. Vooruit willen we allemaal, zelfs conservatieven. De vraag is alleen hoe snel. En wat te doen als we niet meer vooruitgaan, zoals nu, nu we economisch formeel al een aantal jaar in een recessie leven? Kunnen we wel omgaan met krimp?
https://wapenveldonline.nl/artikel/1159/een-storm-waait-uit-het-paradijs/