Wapenveld

Redactioneel

Aart Nederveen — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

Ooit bivakkeerde ik op een zondagmorgen in een Amerikaanse kerk. In het buitenland kun je na de kerkdienst altijd heerlijk lang blijven hangen en interessante mensen ontmoeten. Zo ook deze keer. Met de predikant voerde ik een goed gesprek over allerlei Europese filosofen. Al gauw werd ik uitgenodigd om te blijven eten. Ik begon me thuis te voelen. Totdat het gesprek kwam op Obama en Obamacare. De gezichten betrokken. Christenen in Amerika spreken over Obama op de manier waarop wij over Poetin spreken. Om dat een beetje te begrijpen, moet je beseffen dat overheidsbemoeienis voor Amerikanen gelijk staat aan het verlies van vrijheid. Obamacare betekent in de praktijk dat je tot van alles wordt gedwongen, zo is de vrees van veel conservatieve Amerikanen. Niet voor niets hebben Republikeinse presidentskandidaten bij de Amerikaanse evangelicals altijd een streepje voor. De afgelopen maanden is het dan ook spannend geweest in de Amerikaanse kerken.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1321/redactioneel/

Lees verder

Wat kenmerkt de familieband?

Petruschka Schaafsma — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

De vraag of de wereld ‘zoals die is’ ook richtlijnen geeft voor het goede, is een klassieker in de ethiek. Het is een grote, fundamentele vraag die goed te verbinden lijkt met het jaarthema ‘Geboren, niet gemaakt’. Kunnen we uit hoe we worden ‘geboren’, uit de manier waarop leven zich van nature aandient en vorm krijgt, ook iets afleiden over hoe we ermee om moeten gaan? Een bevestigend antwoord lijkt op het eerste gezicht misschien evident. Het natuurlijke is van groot belang voor de ethiek. Moeten we niet dat doen wat het leven – zoals we dat in en om ons heen aantreffen – dient, wat het tot bloei brengt? En zijn mensen daar ook niet van nature toe geneigd? Primatologen als Frans de Waal sporen altruïstisch gedrag zelfs bij apen op.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1322/wat-kenmerkt-de-familieband/

Lees verder

Kwetsbaarheid

Edward van ’t Slot — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

Gesprekken met Jezus verlopen in het Johannesevangelie vaak volgens een vast patroon.  Jezus spreekt een korte zin uit, dubbelzinnig en vol diepe lading. Zijn gesprekspartner vat Jezus’ bedoeling niet en laat dat merken door een misschien wat onnozele vraag. Jezus spreekt over het eten van zijn lichaam en zijn toehoorders denken aan kannibalisme (Johannes 6); Hij spreekt over levend water en de ander vraagt naar de emmer (Johannes 4); en in Johannes 3 heeft Jezus het over de noodzaak – ja, wat zegt Hij: ‘opnieuw’? – geboren te worden en Nicodemus denkt aan oude mannetjes die ‘voor de tweede keer’ uit de moederschoot kruipen.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1323/kwetsbaarheid/

Lees verder

Het einde van een gelovige uitzondering?

Hans Krabbendam — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

Bijna ieder onderzoek naar de relatie tussen godsdienst en moderniteit komt terecht bij de vermeende uitzonderingspositie van de Verenigde Staten. Amerika dient in deze discussies als tegenvoorbeeld van de secularisatiethese, die beweert dat de rol van religie in een moderne samenleving afneemt.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1324/het-einde-van-een-gelovige-uitzondering/

Lees verder

"De toekomst is al begonnen"

Theo Pleizier — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

Tom Wright, of N.T. Wright zoals hij als auteur van zijn wetenschappelijk werk bekend is, hoort in het rijtje theologen die wereldwijd bekendheid genieten. Veel van zijn goedlopende boeken zijn de afgelopen jaren vertaald in het Nederlands en hij heeft een grote schare fans. Hij wordt vergeleken met die andere bekende Engelse schrijver, C.S. Lewis, en wordt geciteerd in preken van die andere populaire theoloog, Tim Keller.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1325/de-toekomst-is-al-begonnen/

Lees verder

Machine Learning

Marius Doornenbal — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

Machines kunnen tegenwoordig leren. Het New England Journal of Medicine (NEJM) van afgelopen week publiceerde een stuk onder de titel ‘Predicting the future – Big Data, Machine Learning and Clinical Medicine’.  Voor wie denkt dat dit al weer de zoveelste willekeurige clusterbom van hippe termen is, het voornoemde tijdschrift staat keurig in het rijtje bij The Lancet en Nature – ze verkopen meestal geen onzin. Je gaat aan jezelf twijfelen, als mens, bedoel ik, want machines worden langzamerhand overal beter in. Dat machines beter kunnen vliegen dan wij, daar konden we nog wel mee leven, dat ze beter konden schaken was vooral vervelend voor Kasparov, maar dat ze beter zullen worden in het stellen van diagnoses – zoals de NEJM schrijft, ja, hoe voelen we ons daar eigenlijk bij? 

https://wapenveldonline.nl/artikel/1327/machine-learning/

Lees verder

Historicus tussen verbeelding en werkelijkheid

Peter Sierksma — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

Vaak, als ik ’s ochtends de krant lees en Amerika de koppen en kolommen beheerst, denk ik: wat zou mijn oude leermeester Wim Schulte Nordholt geschreven hebben? Hoe zou hij de opkomst van de verschrikkelijke maar o zo Amerikaanse herrieschopper Donald Trump hebben verklaard en hoe de barsten in de door Hillary aanvankelijk zo keurig opgepoetste Clinton-dynastie?

https://wapenveldonline.nl/artikel/1328/historicus-tussen-verbeelding-en-werkelijkheid/

Lees verder

Een complete letterkunde verdween van het toneel

Hans Ester — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

Voor de beeldende kunst van de Duitse Democratische Republiek hadden kunstcritici in West-Duitsland geen goed woord over. Kunst die onder het patronaat van de ‘Sozialistische Einheitspartei Deutschlands’, de regeringspartij van de DDR, was geproduceerd, gold als verwerpelijk en zonder belang. Wat voor de minachtende houding tegenover de beeldende kunst gold, was in mindere mate ook van toepassing op de literatuur van die staat die veertig jaar leefde om in 1989/’90 roemloos ten onder te gaan. De mindere mate was te danken aan de waarde die in het Westen aan dissidente geluiden binnen de letterkunde van de DDR werd togekend.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1329/een-complete-letterkunde-verdween-van-het-toneel/

Lees verder

Geloven in een seculariserende tijd

Gerard Visser — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

Hoe kan een traditionele kerk aansluiten op de huidige hernieuwde zin voor spiritualiteit? Zo luidde een vraag die ik kreeg voorgelegd door de organisatoren van een lustrumcongres, op 14 mei 2016, van de studentenvereniging Dei Gratia van de Universiteit Wageningen. Zelf heb ik een katholieke achtergrond, ik was ooit seminarist en heb mij, ondanks alles wat mij aan de kerk van Rome niet zint, toch niet laten uitschrijven, zoals zo vele anderen wel hebben gedaan. Aan de gestelde vraag gaat evenwel een eerdere vooraf: hoe een traditionele kerk zich dient op te stellen in een tijd van toenemende secularisering. Mijn antwoord daarop luidt, dat zij er dan inderdaad goed aan doet zich niet af te sluiten, maar open te stellen voor de spirituele herbezinning die plaatsvindt, binnen en buiten de kerken, juist in reactie op dit proces van secularisering

https://wapenveldonline.nl/artikel/1326/geloven-in-een-seculariserende-tijd/

Lees verder

'Free in Deed', een keerzijde van het geloof

Rinke van Hell — jaargang 66, nummer 5, oktober 2016

In haar H.J. Schoo-lezing, afgelopen september gehouden in Amsterdam, zette minister Edith Schippers het thema 'vrijheid' centraal. Bedoeld of onbedoeld, haar pleidooi had als subtekst dat religie een overblijfsel is van vroeger tijden: prima als mensen daar 'achter de voordeur' nog 'iets' mee willen, maar het mag vooral geen invloed hebben op onze maatschappij. Haar lezing werd in de pers opmerkelijk goed ontvangen. Slechts af en toe werd opgemerkt dat Schippers met haar nadruk op liberale waarden een beeld van religie gf dat zo niet negatief, dan toch op z’n minst onverschillig is.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1330/free-in-deed-een-keerzijde-van-het-geloof/

Lees verder