Wapenveld

Ik kijk niet veel televisie. Ik kijk wel vaak vanaf de zijlijn mee. Ik begrijp vaak niet hoe televisiemakers een zo weinig variërend en zo weinig boeiend aanbod op tv kunnen brengen. Zo bezien is het toch toe te juichen als de EO met een nieuw format komt, zoals dat van ‘Liep een man over het water’ en het is al helemaal jammer als dat format dan door een achterban wordt afgeschoten die niet eens weet hoe het eruit gaat zien.
Vroeger keek ik vaker EO dan nu. Het was de tijd van Marc Diks ‘Wedding Planner’, ‘Jong’, Bert van Leeuwens ‘Marry Me Again’ en ‘Het Familiediner’. ‘Aangedaan’ was ook mooi. ‘In Voor- en Tegenspoed’ kon op onze aandacht rekenen en ‘De Verandering’ was vaak heel goed. Ik heb destijds meermalen gereflecteerd op de vraag hoe het nu zat met die EO-theologie. Maakten die EO’ers nu alleen lekkere programma’s of dachten ze ook theologisch na over waarom het ene programma wel theologisch hout sneed en het andere niet?
Ik was vooral fan van ‘Het Familiediner’, juist omdat het op het eerste gezicht nauwelijks ‘christelijk’ is. Ruziënde families aan tafel krijgen, daar is toch op zich niet zo veel evangeliserends aan. De naam van Jezus wordt er zelden in genoemd. Juist daarom vond ik het zo goed, want het ging wat mij betreft precies om de kern van het evangelie: gerechtigheid, goede verhoudingen in je familie, verzoening en hoe dat werkt, hoe ingewikkeld het is, en last but not least samen eten als einddoel. Je kunt het een uitgekleed evangelie noemen, maar je kunt het ook formuleren als natuurlijke theologie pur sang: preparatio evangelica. Daar zijn wij calvinisten doorgaans slecht in.
Om diezelfde reden vind ik ‘40 Dagen Zonder Seks’ een goed programma. Ik heb een paar afleveringen gezien en wat me elke keer fascineerde was dat de wil om op een andere manier met seks en relaties om te gaan, after all uit de participanten zelf kwam (dat is een open deur, maar theologisch toch ook weer niet). Eén deelnemer ontdekte gaandeweg het programma dat hij voortdurend met willekeurige meisjes naar bed ging omdat hij alleen na een flinke dosis alcohol met een meisje durft te praten. Alcohol om jezelf voor jezelf en anderen te verbergen. En dat wilde hij helemaal niet, integendeel. Hij wilde veel liever een veilig gevoel bij zichzelf en in een relatie. Stappen op weg naar het goede. Zoals de traditie zou zeggen: God is het hoogste goede.
Misschien is dat wel wat ik soms mis bij de EO: natuurlijke theologie van de goede soort. De EO zegt meestal dat ze mensen over Jezus willen vertellen, of dat ze de boodschap van Gods liefde aan iedereen willen vertellen. Daar is natuurlijk niets mis mee. Mijn vraag zou zijn: kun je mensen over Jezus vertellen, als je ze niet over Gods gerechtigheid verteld hebt? Gods gerechtigheid komt dan niet uit de lucht vallen. Het gevoel daarvoor zit in ons aller setup ingebakken. Dat laten programma’s als ‘Het Familiediner’ en ‘40 Dagen Zonder Seks’ goed zien. Dan het volbrengen nog van het goede. Daar heb je Jezus voor nodig, maar zie dat maar eens duidelijk te maken zonder simplistisch te worden of belerend. Misschien heeft Bram van de Beek gelijk: dat moet je helemaal niet op tv willen laten zien; dat moet je tonen in de omgang met je familie, buren, vrienden en collega’s. Gewoon echt, zonder camera.