Redactioneel

Het dagboek Retour Nijmegen - Den Haag van PvdA-kamerlid Marjet van Zuijlen (33) heeft al vele pennen in beweging gebracht. Het biedt niet alleen een aardig kijkje in de Haagse keuken, maar het laat ook goed zien hoe veel moderne dertigers in het leven staan. Assertief en onrustig. Zit er wel voldoende vaart in de loopbaan? Ben ik wel gelukkig? Wim Dekker laat in zijn artikel zien hoe Marjets levensfilosofie haaks staat op die van de klassieke gereformeerde liturgische geschriften als de ziekentroost en het huwelijksformulier. Maar - is zijn stelling - die GB-opa’s die de doop van hun kleinkind op de video vastleggen, zijn niet minder ver van huis. Het levensgevoel van de gereformeerde liturgie spoort niet met ons huidige - ook gereformeerde - levensgevoel. ‘Bestaanszekerheid, groeiende levensverwachting, welvaart, luxe en ontplooiing corresponderen niet langer met een besef van broosheid, allerhande tegenspoed en ellende, om der zonde wil.’ Na grondige herlezing laat Dekker zien dat we alleen tot onze schade de diepte-peilingen uit de gereformeerde liturgie kunnen schrappen. Al bevatten ze ook lacunes. Dekkers verhaal is de tweede bijdrage in onze jaarserie Vitaal Gereformeerd.
Vorig jaar promoveerde Wapenveldmedewerker Govert Buijs cum laude op een met veel vaart geschreven proefschrift, met de intrigerende titel Tussen God en duivel - totalitarisme, politiek en transcendentie bij Eric Voegelin. Geneigd als wij tegenwoordig zijn om de overheid slechts als een ‘verrekenkantoor voor maatschappelijke druk en tegendruk’ (een woord van econoom Jan Pen) te zien, biedt de lectuur van Voegelin (1901-1987) schokkender perspectieven. Het domein van het politieke blijkt regelmatig buiten zijn oevers te treden. Dan krijgt de staat grimmige en absolute trekken. En zijn mensen hun leven niet meer zeker. De totalitaire regimes van de twintigste eeuw - ze tekenden Voegelins persoonlijke levensgeschiedenis - eisten absolute onderwerping. Het politieke kan alleen zijn plaats gewezen worden door ervaringen van transcendentie is Voegelins stelling. Zoals zichtbaar werd in Israël. Nathan die David kritiseert bijvoorbeeld. En David die dat accepteert.
De huidige teloorgang van de politiek heeft zeker ook te maken met de ban van de economie. Wapenveldmedewerker Johan Graafland - sinds 1 mei jongstleden bijzonder hoogleraar in Tilburg - evalueert in zijn artikel de trends van globalisering, economisering en digitalisering. Zijn conclusie: ‘En overigens, mijn zoon, wees gewaarschuwd; er is geen einde aan het bezoeken van veel internetsites en veel E-mails beantwoorden is afmatting voor het lichaam.’ Er moet ook tijd blijven om te zingen, zoals men na lezing van Noordegraafs artikel over een lied van Barnard, zou moeten inzien.