Jaarseries

Liturgische bewustwording — jaargang 70, 2020

Ons intrigeert de vraag hoe we kunnen wegkomen uit een gesloten wereldbeeld. Wie leert kijken met andere ogen, merkt dat het leven zelf ons daarbij helpt. De hoogste worp in het inleidende artikel is de veronderstelling dat het christelijke geloof de meest diepe vorm van openheid naar de wereld toelaat. En ons verbindt met al de geheimen die ze in zich bergt. Kan het zijn dat juist de kerkelijke liturgie de verstilling brengt om hier ontvankelijk voor te zijn?

Om al uw tekens te verstaan

Edward van ’t Slot — jaargang 70, nummer 1, februari 2020

Het komende jaar zullen we u en onszelf in Wapenveld bepalen bij een onderwerp waarover we in de redactie al veel gediscussieerd hebben. We hebben het op de noemer gebracht van ‘liturgische bewustwording’. Waar we dan aan denken, en wat de aanleiding voor dit thema is, moet in dit artikel duidelijk worden. Onze redacteur Edward van ’t Slot geeft de aftrap.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1510/om-al-uw-tekens-te-verstaan/

Lees verder

De allure van liturgie

Robert van Putten — jaargang 70, nummer 2, april 2020

Het is inmiddels een bekend fenomeen in protestants Nederland: de kloosterretraites. Weinigen kijken vreemd meer op van (bevindelijk) gereformeerden of evangelischen die een- of tweemaal per jaar een aantal dagen in een rooms-katholiek klooster verblijven. De herontdekking van het kloosterleven is een van de meer opvallende vormen van herbronning in de klassiek-christelijke spiritualiteit.1

https://wapenveldonline.nl/artikel/1525/de-allure-van-liturgie/

Lees verder

Zoeken en tasten

Gert Vierwind — jaargang 70, nummer 3, juni 2020

In Wapenveld denken we dit jaar na over wat we noemen ‘liturgische bewustwording’. Op allerlei manieren ontwikkelen mensen het aandachtige bewustzijn dat onze werkelijkheid niet in bits en data te vangen valt. Op de een of andere manier moet de lofzang in ons zingen. In dit artikel beschrijft Gert Vierwind hoe een dergelijke gevoeligheid, misschien onverwacht, opbloeit bij adolescenten.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1529/zoeken-en-tasten/

Lees verder

Ritueel leven

Thomas Quartier — jaargang 70, nummer 4, augustus 2020

In het voorjaar van 2020 kreeg menigeen het gevoel in een ‘onvrijwillig klooster’ te zijn beland. Door de pandemie met vreselijke wereldwijde gevolgen werd ook in onze samenleving een ‘lockdown’ aan de bevolking opgelegd. Sommigen waren blij met hun ineens lege agenda en de ruimte die dat bood; anderen klaagden al snel over een ‘zee van tijd’ waarin ze verdronken. Wanneer de vanzelfsprekendheden van het alledaagse leven wegvallen, de grote en kleine rituele ankerpunten binnen onze dagorde, gaat de tijd soms ongemerkt voorbij. De dichter Jan Wit heeft hier een mooie regel over: ‘Wie de getijden verwaarloost, wordt door het getij overspoeld’.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1540/ritueel-leven/

Lees verder

Deze tijd vraagt om een christendom dat schuurt

Aart Nederveen en Robert van Putten — jaargang 70, nummer 5, oktober 2020

Traditiegetrouw zette de redactie aan het begin van dit jaar weer een nieuwe jaarserie uit. We wilden uitpeilen wat de potentie is van de hedendaagse herontdekking van liturgie. Dat staat in sterk contrast tot het ‘gesloten wereldbeeld’ dat meekomt met de dominantie van techniek en wetenschap in onze tijd. Ons vermoeden was dat in ‘liturgisch leven’ een radicaal ander perspectief op de werkelijkheid wordt geopend. Het brengt een andere Sitz im Leben. Maar het eerste nummer lag in februari net goed en wel op de deurmat of de coronacrisis deed haar intrede. Daar sta je dan met je jaarserie, terwijl de kerkdeuren gesloten waren, kloosters geen gasten konden ontvangen, erediensten geminimaliseerd werden of transformeerden tot YouTube-event.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1552/deze-tijd-vraagt-om-een-christendom-dat-schuurt/

Lees verder

Van deelnemer naar consument

Edward van ’t Slot — jaargang 70, nummer 5, oktober 2020

Een bekentenis: vanaf het begin van de coronaperiode leef ik met een soort wrokkigheid over de beslissingen van ‘de kerk’ in deze tijd. Alsof ze iets helemaal verkeerd doet en daarmee de gemeente, onder wie mijzelf, hard treft – om over de Heer die troont op de lofzangen van zijn volk nog maar te zwijgen. Sommigen herkennen mijn moppers; velen ook niet. Hoe dan ook besef ik: chagrijn gaat u en mij niet verder brengen. Op zoek naar helderheid en een constructieve bijdrage.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1553/van-deelnemer-naar-consument/

Lees verder

Troubadours van het christelijke kinderlied

Daniëlle van de Koot-Dees en Ronelle Sonnenberg — jaargang 70, nummer 6, december 2020

‘Weet je dat de een parel bent? was echt een kneiterhit op het zomerkamp waar ik als kind aan deelnam’, vertelt docent Nederlands en muzikant Roeland Smith meteen. Zoals velen die opgroeiden in de christelijke wereld, heeft ook hij tal van herinneringen aan de liederen van Elly en Rikkert Zuiderveld. Van elpees in de jaren ‘70 tot Spotify-afspeellijsten in de jaren ’10: De kinderenliederen van Elly en Rikkert reisden met al deze ontwikkelingen mee. Ze worden geluisterd onderweg, maken deel uit van bedtijdrituelen, maar worden ook al vele decennia gezongen in school en kerk.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1562/troubadours-van-het-christelijke-kinderlied/

Lees verder

Sterft, gij oude vormen?

Wim de Jong — jaargang 71, nummer 1, februari 2021

Waarschijnlijk hebben we sinds de Tweede Wereldoorlog niet zo’n doorbreking van dagelijkse routines en rituelen meegemaakt als tijdens de coronapandemie. Werken, wonen, maar ook religie en cultuur: het kreeg allemaal te maken met een totale disruptie. Alles moest opnieuw worden uitgevonden. Het is nog te vroeg om te zeggen wat de pandemie precies aan onze samenleving veranderd heeft, maar de crisis is wel een bijzonder interessant massapsychologisch experiment gebleken. Sociaal psychologen die gedrag moesten verklaren, bijvoorbeeld met betrekking tot het naleven van voorschriften, draaien overuren.

https://wapenveldonline.nl/artikel/1571/sterft-gij-oude-vormen/

Lees verder

Liturgie vormt het hart

Eric Bouter — jaargang 71, nummer 3, juni 2021

Midas, koning van Phrygië, was een rijk man. Alles wat hij aanraakte, veranderde in goud. Maar het leven van deze mythologische koning kwijnde, want ook zijn nakomeling en het eten en drinken dat hij beroerde, verloren hun oorspronkelijke kwaliteit. Met al zijn rijkdom was Midas dus ook gewoon arm. Wij in de moderniteit lijken het lot van Midas te delen. Om het met woorden van Rob Hartmans in De Groene Amsterdammer te zeggen: ‘De moderne mens heeft zich op een vrij dramatische wijze in de hoek geverfd. Zonder het schilderwerk van de moderniteit aan te tasten, komen we daar niet uit.’[1] Kan de liturgie van de Kerk ons uit die benarde positie redden?

https://wapenveldonline.nl/artikel/1589/liturgie-vormt-het-hart/

Lees verder