Wapenveld

Abstract

Onder de vele bezwaren die Fiedrich Nietzsche in De Antichrist formuleerde tegen het christendom raakt er één me harder dan de rest. Hij beschuldigt de volgelingen van Jezus ervan, te beginnen bij diens eerste discipelen, dat ze zich nooit bij de pijn en de rouw van Jezus’ dood hebben kunnen neerleggen. Nietzsche ziet de hele christelijke traditie als één grote weigering om dit verlies van de stichter te accepteren, één grote vlucht bij het gevoel vandaan ‘tot in de fundamenten geschokt en teleurgesteld te zijn’, richting veilige verhalen die beloven dat de teleurstelling zal worden hersteld en het verlies ongedaan gemaakt.

Dat punt kan zeker gemaakt worden tegen een flink deel van de christelijke theologie, maar het idee dat het christelijk geloof minder op zoek is naar de triomf en zich meer op de rouw richt is niet ondenkbaar, in tegenstelling tot wat Nietzsche zegt. Septologie, de serie romans van Jon Fosse, geschreven in het Noors en onlangs vertaald, laat zien dat zo’n tragische kijk op het christendom donker kan glimmen.

Septologie ontrolt zich langzaam, in zeven delen, verdeeld over honderden pagina’s. Asle, een eenzame Noorse schilder, staart naar zijn eigen schilderijen, rijdt met de auto heen en weer naar Bjørgvin, eet met zijn buurman Åsleik, rouwt om zijn vrouw, Ales (de namen in Septologie lijken nogal op elkaar), en hij bidt. Op de avond voor Kerst, terwijl hij in de auto zit op de terugweg van Bjørgvin, denkt Asle aan zijn vriend en dubbelganger – die ook Asle heet en ook een eenzame schilder is – die in zijn eenzaamheid aan de drank is geraakt.

Asle overweegt te stoppen, om te kijken of hij iets voor die andere Asle kan doen, maar dat doet hij uiteindelijk niet, en hij rijdt naar huis. En om redenen die hij zelf niet begrijpt, stapt hij als hij thuis is toch weer in de auto en rijdt weer richting Bjørgvin, waar hij de andere Asle op straat vindt, onderkoeld en stervend aan alcoholvergiftiging, en dus brengt hij hem naar het ziekenhuis. De rest van de roman gaat over de zorgen van Asle om zijn stervende vriend, over zijn rouw en over de vraag of hij Åsleiks uitnodiging om met Kerst met zijn zuster bij haar te komen eten moet aannemen.