Wapenveld

Abstract

In de 350 liederen die Willem Barnard naliet strijden theoloog en dichter om de voorrang. Samen met twee banden toelichtende teksten is er een goudmijn voor liturg, musicus en liefhebber ontsloten.

In de twintigste eeuw was internationaal in kerken een beweging actief die uit was op vernieuwing van de liturgie en alles wat daarmee te maken had. Waren in de eerste helft al signalen in die richting te bespeuren, de werkelijke veranderingen vonden plaats vanaf de jaren ’60 en bepaalden vervolgens de liturgische praktijk in Nederlandse protestantse kerken, met uitzondering van de gemeenten aan de rechterflank. In deze beweging werd gebroken met de sinds de Reformatie bestaande calvinistische traditie van een dienst des Woords waarin de gemeente voornamelijk passief luistert naar een voorganger. Om de secularisatie tegen te gaan werd de kerkdienst verlevendigd en participatie van de kerkgangers gestimuleerd. Een nieuwe visie op gemeente en eredienst ontstond: in plaats van belering en vermaning, kwam het accent te liggen op een vierende gemeente. Aandacht kwam er voor de non-verbale elementen, zoals de muziek, die meer dan woorden het hart konden raken. Gerardus van der Leeuw ontwierp daartoe een legitimerende incarnatietheologie, men oriënteerde zich op andere kerkelijke tradities en er werd ruimte gemaakt voor verschillende kunstvormen.