Wapenveld

Abstract

In onze tijd leggen we veel nadruk op ‘zwakke waarden’ als het gaat om besturen. Machiavelli corrigeert ons echter. Wij staan niet buiten het noodlot, zegt hij in zijn boek De Heerser. Daarom is ook de gewiekste kant van besturen van belang.

Als we door onze oogharen kijken naar het aanbod van opleidingen voor bestuurders, en naar non-fictie literatuur over besturen en leiderschap, kan je zeggen dat er een grote behoefte is aan ‘zwakke waarden’. Nietzsche zou zeggen: aan een slavenmoraal, die de kracht van een mens ondermijnt. Paulus heeft het er in zijn tweede brief aan de Korinthiërs over: een omkering van zwakte tot kracht. Bescheidenheid, onzekerheid, voorzichtigheid, transparant, onvoorspelbaarheid, dialoog, kwetsbaarheid, deugdzaamheid, gemeenschapszin en liefde. We snakken naar bestuurders die dit in zich herbergen. Dit type bestuurder noem ik maar even de ‘zachte heelmeester’.

Dit perspectief zet zich af tegen het idee van de ‘krachtige bestuurder’, iemand die keuzes durft te maken, een sterke overtuiging heeft en anderen daarin weet mee te nemen, duidelijk is, eenduidigheid uitstraalt, een sterke wil iets te bereiken voor de organisatie (of voor zichzelf), de werkelijkheid naar zijn of haar hand weet te zetten, iemand die doelen weet te behalen op een wijze die anderen niet doorzien. Iemand, kortom, die geluk afdwingt, zoals een oude paradoxale voetbalwijsheid zegt. Dit type bestuurder noem ik de ‘sluwe vossen’.