Wilde schoonheid [8]
Enige eeuwen geleden werd uit kerken inspirerende kunst gegooid die leken en andere gelovigen bijzonder kon inspireren. In Wilde schoonheid gebeurt precies het tegenovergestelde. Er wordt nog steeds veel kunst gemaakt met door God gegeven talent, die zeer wel leken en kerkgangers kan inspireren in hun dagelijkse zoektocht. Deze kunst bereikt de kerken of de individuele christen meestal niet. Ook is er voldoende kunst die door christenen niet als inspirerend voor hun geloof gezien wordt. Iedere aflevering van Wilde schoonheid zoomt in op een werk (van film tot beeldende kunst tot poëzie) dat te mooi is om links te laten liggen. Ieder nummer bespreken we werk dat – gemaakt door een niet-christen of christen, gelovige of ongelovige – herkenning op kan roepen, en instemming bij de christen die van harte Jezus wil zoeken en vinden.
Dat we in een beeldcultuur leven behoeft geen uitleg. En dat er makers van beelden zijn die wat meer willen laten zien dan alleen het eerste wat op het netvlies komt, is ook helder.
De reclamewereld echter lijkt een wereld van het platte beeld. Geen hogere kunst, geen diepere laag; het product moet immers verkocht worden. De enige laag onder de oppervlakte is bij reclames vaak een seksuele. Ook producten die niets lichamelijks of sensueels in zich hebben, worden door een tweede laag in de commercial wel zo gemaakt.
Maar veel dieper dan dat gaan reclames vaak niet. In die wereld zal voor Wilde schoonheid geen inspiratie op te doen zijn.
Of kun je wel verder interpreteren op één foto? Op een reclamefoto van een maatpak?
Het kledingmerk Suitsupply maakt al jaren fotoreportages waar duidelijk over nagedacht wordt. Ze zoeken, net als de Benetton-reclames enige jaren geleden, voortdurend de grenzen op van het toelaatbare. Suitsupply maakt nogal eens gebruik van erotiek, of foute erotiek, in hun beelden. Vooral om ervoor te zorgen dat er in de media discussie ontstaat, want discussie is gratis aandacht.
Wat was het mooi geweest als christenen over één van die foto’s waren gaan schrijven toen deze overal hing en gepubliceerd werd. Dan had het christendom gratis reclame gekregen. Deze foto van een man in maatpak roept vanzelf vragen op. Want wie is deze man eigenlijk? Een verdwaalde bouwvakker? In een pak?
In een serie foto’s die de kledinglijn van herfst 2012 in beeld moet brengen, kiest de fotograaf voor een aantal foto’s van mannen die over ijzeren balken boven een stad lopen. De fotograaf, Carli Hermes, laat volgens mij niet voor niets mannen zien die zo ‘machtig’ zijn dat de hele wereld wel van hen lijkt te zijn. In deze serie kiest het kledingmerk voor de andere verleiding, namelijk macht.
En dan zie je opeens wie daar loopt. Jezus wordt in de woestijn door ‘de beproever’ naar een zeer hoge berg gebracht waar hem ‘alle koninkrijken in al hun pracht’ getoond worden. Een fascinerende geschiedenis. Vooral omdat zo duidelijk is dat de duivel hier zo weinig begrijpt van Jezus’ werkelijke missie. Althans zo heb ik het altijd gelezen. Alsof Jezus, aan het begin van zijn reddende werk hier op aarde, zich zou laten verleiden door aardse macht. Kom op zeg, een hemeling laat zich niet verleiden door aardse macht.
Kun je zo naar reclame kijken? In de afgelopen rubrieken bleek dat veel kunst van niet-christenen wel degelijk iets te zeggen heeft of iets verbeeldt van de christelijke boodschap. Maar reclamefoto’s? En vooral dan deze?
Ik denk het zeker wel. Reclamemakers spelen met hun publiek, met hun achtergrond, hun mogelijke algemene ontwikkeling. Om zo ook hun onderbewuste aan te spreken.
En dat laat ik bij mij op dit vlak graag gebeuren. Ik zie graag hoe er gespeeld wordt met beeldtaal omtrent de man die mijn leven heeft gered. Zolang het respectvol is, en zolang het me iets leert.
Terug naar de foto. Ik zou bij een volgende keer dat we dit verhaal van Jezus in de woestijn lezen, graag deze foto voor me willen zien. Jezus in een maatpak die naar beneden kijkt. Die daar al loopt over het kruis dat aan het eind van zijn wandeling op aarde zo allesveranderend zal zijn.
En de blik van Jezus op deze foto. Precies goed. Licht getergd door de misvatting van Satan.
Jezus kijkt naar beneden en ziet de koninkrijken.
Niet om ze te bezitten. Maar om ze lief te hebben.