Wapenveld

Op 10 november organiseert de RRQR een congres over de houdbaarheid van de democratie. De nieuwe ministerploeg van het kabinet Rutte II heeft dan al op het bordes gestaan.Tijdens het congres houden we het afgelopen decennium tegen het licht: vijf maal verkiezingen in tien jaar – wat betekent dat voor de stand van zaken van onze democratie? En wat betekent de opkomst van een (jongeren) beweging als G500 voor het vertrouwen in de democratie? Is er sprake van een tanende solidariteit, tussen hoger en lager opgeleiden, maar ook tussen jongeren en ouderen? Met medewerking van Sywert van Lienden, Gerbert van Loenen, Kars Veling en Maarten Vogelaar. Meer informatie op de website van de RRQR.

Vorige maand is de psychiater Jan Hendrik van den Berg overleden. Van den Berg was een tegendraads denker. Zijn boeken Metabletica en Medische macht en medische ethiek hebben velen gevormd en tot denken aangezet. Naar aanleiding van zijn overlijden ontvingen wij een bericht uit Texas: ‘What a giant of a man and what stunning neglect of his death. I have not seen even a single obituary! How sad. In any case the interview in your magazine by Jaap de Jong and Johan Quick is quite lovely and I thank you for this.’ Het interview is te vinden op onze website, evenals een recensie van het boek van Hub Zwart Boude bewoordingen over het oeuvre van Van den Berg.

Kan de evolutietheorie ons minder zeker maken over de betrouwbaarheid van wetenschappelijke kennis?  De Amerikaanse filosoof Alvin Plantinga heeft dit in meerdere publicaties proberen te onderbouwen. Misschien is ons kenvermogen weliswaar evolutionair voordelig, maar geeft het geen echte informatie over de werkelijkheid om ons heen. In het laatste nummer van Wapenveld besteed Gijsbert van den Brink aandacht aan dit zgn. evolutionary argument against naturalism. Een andere bekende Amerikaanse - atheïstische - filosoof Michael Ruse neemt het argument van Plantinga serieus, maar zijn eindconclusie is toch dat Plantinga overdrijft en dat evolutionisten liever pragmatisten zijn.

Volgens de Amsterdamse hoogleraar Viktor Lamme bestaat de vrije wil niet. Wie zich afvraagt of hij gelijk heeft, loopt al snel tegen moeilijke vragen aan. Waar komt ons onbehagen vandaan bij het horen van zulke stellige beweringen? Wapenveld heeft in een jaarserie aandacht besteed aan deze vragen. Daarin staat een interview met de bekende neurowetenschapper Peter Hagoort, die zich opvallend genuanceerd uitlaat over de vraag of de vrije wil bestaat. Ook het artikel van psychiater Gerrit Glas is nog altijd de moeite waard; het biedt de lezer een oefening in bedachtzaamheid. In dezelfde lijn stelt Wapenveld-redacteur Ella Lobregt: ‘Vrije wil vat ik op als een trouw blijven aan de keuze voor wat je als goed hebt ingezien.’

De afgelopen jaren heeft in Wapenveld een serie interviews gestaan van Herman Paul en Bart Wallet met toonaangevende Angelsaksische theologen, zoals Stanley Hauerwas, Oliver O’Donovan, Brian Brock, Richard Hays en Tim Keller. Deze vraaggesprekken, die alle in het teken staan van het zoeken naar een nieuwe plaats voor de kerk in een postchristelijke samenleving, zijn nu gebundeld. Maar dat niet alleen: in deze bundel zijn ook allerlei nieuwe interviews te vinden, met spannende denkers als Miroslav Volf, Bernd Wannenwetsch en Tom Wright. Oefenplaatsen, tegendraadse theologen over kerk en ethiek wordt op 14 juni 2012, van 14.30 tot 16.30 uur, op een minisymposium in Utrecht gepresenteerd. Daarbij zal de scriba van de PKN, dr. Arjan Plaisier, spreken over het belang van de ecclesial turn, de wending naar de kerk die deze Angelsaksische theologen maken, voor de Nederlandse context. Lezers van Wapenveld zijn in het bijzonder uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn. 

‘Het brandendst is voor mij de vraag naar de ethische gestalte van "de vreze des Heren". Als de gereformeerde gezindte, mijnentwege onder het hoongelach van de publieke opinie, een antwoord op die vraag weet te vinden, zal ze nog een zegen blijken te zijn voor ons hele volk.’ Was getekend, dr. Arie Spijkerboer, emeritus predikant. Hij overleed op 29 april jl. in de leeftijd van 83 jaar. In hem verliest de theologie in ons land een authentieke, scherpzinnige geest met een spitse pen. Bovenstaand citaat, afkomstig uit een artikel over het ‘eenvoudige leven van de gemeente’ in Wapenveld uit 1975, heeft weinig aan actualiteit ingeboet. Wie het zoekwoord ‘spijkerboer’ invoert, ziet dat hij regelmatig terugkeerde in de kolommen van Wapenveld, bijvoorbeeld in een recensie van zijn autobiografische werk ‘Een rondje om de kerk’. In 1984 schreef hij een bijdrage aan ons blad dat eindigde in de slotsom: ‘Wat God nog voor onze kerk in petto heeft weten we niet, en ik denk dat we ons daar ook geen zorgen over hoeven te maken. Maar het is wel aan ons om niet te slapen en op onze post te zijn.’ Waarvan akte.

‘Je kunt niet met machopolitiek strijden tegen machogedrag. Je zult een bescheiden opstelling moeten kiezen. En met zo’n houding kom je in het huidige politieke klimaat niet ver.’ Was getekend, Diederik Samsom, nog maar 5 jaar geleden in een uitgebreid interview in Wapenveld. Leer de huidige fractieleider van de Partij van de Arbeid beter kennen.

Wapenveld verschijnt in een nieuw jasje. Na jaren trouwe dienst wisselt de redactie het ontwerp van Bart Schouten in voor een nieuwe ontwerp dat is gemaakt door Steven van der Gaauw. In de pers is dit niet onopgemerkt gebleven. Ook is Wapenveld inmiddels opgedoken op Twitter. Wie volgt? Wie kennis wil maken met Wapenveld kiezen uit een gewoon abonnement of een PDF-abonnement voor maar 17,50 euro. Tegelijkertijd komt Wapenveld met een geheel vernieuwde website, ontworpen door Harm Hilvers. Artikelen komen een jaar na verschijnen volledig beschikbaar in ons digitale archief. Voor dit eerste nummer hebben we een uitzondering gemaakt!

De vernieuwing van Wapenveld is in de pers niet onopgemerkt gebleven. Hoofdredacteur Bart Wallet kreeg in Trouw ruimte om uit te leggen waarom u Wapenveld zou moeten lezen. Tjerk de Reus legde in het Friesch Dagblad zijn vinger bij een opmerkelijke feit: ‘Tijdschriften komen en gaan, maar sommige blijven hardnekkig bestaan’. Al eerder berichtte RD en ND over ons blad. De redactie is benieuwd om te horen wat onze (nieuwe) abonnees vinden van ons blad. Laat gerust uw mening horen aan de redactie: redactie@wapenveldonline.nl!

Désanne van Brederode wordt de nieuwe columniste van Wapenveld. Met ingang van 2012 zal ze drie maal per jaar een column schrijven.  Voorzover de schrijfster/filosofe nog nadere introductie behoeft, mag het interview volstaan dat Wapenveld in 2011 met haar afdrukte. Elsevier schreef in een recensie over haar werk: ‘Van Brederode heeft een scherp oog voor modieuze flauwekul en weet precies de juiste toon te treffen om leeg, quasi-kunstzinnig of zweverig gewauwel genadeloos onderuit te halen.’ Dat belooft wat.

Als je redenen vóór het geloof zoekt, of het debat met ongelovigen aan wilt gaan, dan biedt Tim Keller (‘In alle redelijkheid’) meer dan Arjan Markus (‘Adieu God’). Maar om aan te voelen hoe diep de vervreemding van het geloof zit is Arjan een beter gids, schrijft Gert Jan Roest, voorganger van de Amsterdamse pioniersgemeente Via Nova in een recensie in het laatste nummer van Wapenveld.