Jaarseries

Balans van een eeuw — jaargang 49, 1999

Deze jaarserie staat in het teken van het jaar 2000. Op een groot aantal terreinen wordt de balans van de afgelopen eeuw opgemaakt, vooral in de vorm van interviews.

Mileufilosoof Koo van der Wal laat in het eerste nummer zien wat de achtergronden zijn van de huidige technologische ontwikkelingen. De opkomst van de techniek in het Westen is voorbereid in het denken. Maakbaarheid is het kernwoord. Van der Wal pleit voor een zorgvuldiger toets bij het invoeren van nieuwe technieken. Vooral vanwege het dubbelzinnige karakter van de vooruitgang in de techniek.

In het tweede nummer gaat Wapenveldredacteur G. Holdijk in op een eeuw staatkundige ontwikkelingen. Hij brengt de opkomst van het algemeen kiesrecht, de verzuiling, Europa, immigratie en de verzorgingsstaat met elkaar in verband.

In een volgend nummer gaat prof.dr. A. van de Beek in op 'een eeuw theologie.' De twintigste eeuw is de eeuw van Barth. Daarnaast gaat hij op ontwikkelingen in de RK-theologie, de school van Bultmann, de evangelicalen en de gereformeerden. Evangelicalen ziet hij in de richting schuiven van de liberale theologie. Hij vindt het bedroevend dat het in de twintigste eeuw heeft ontbroken aan "een vitale gereformeerde theologie van klassieke snit met internationale impact".

Opzij-hoofdredacteur Cisca Dresselhuys maakt in nr. 4 de balans van een eeuw emancipatie op. Volgens haar houdt vaderschap meer in "dan op zaterdag bij het voetbal langs de lijn staan".

Cultuursocioloog dr. Carl Rohde stelt in nr. 5 dat op het terrein van de seksualiteit de twintigste eeuw een goede eeuw is geweest. "Er is ruimte gekomen om te genieten van de seksualiteit, zonder het helemaal te willen vercommercialiseren". In datzelfde nummer bespreekt Michiel de Ronde waarom de twintigste eeuw ook wel bekend staat als de eeuw van de psychologie.

Een eeuw staatkundige en bestuurlijke vernieuwing

Gerrit Holdijk — jaargang 49, nummer 2, april 1999

Begin van dit jaar is enkele tientallen Haagse politici door de VNU-dagbladen de vraag voorgelegd wie naar hun mening de meest spraakmakende en invloedrijke politici van deze eeuw zijn geweest. Uit de gegeven antwoorden kon worden opgemaakt dat Drees onbetwistbaar de eerste plaats werd toegekend, Den Uyl de tweede en Lubbers de derde.

https://wapenveldonline.nl/artikel/452/een-eeuw-staatkundige-en-bestuurlijke-vernieuwing/

Lees verder

Een eeuw theologie

Bram van de Beek — jaargang 49, nummer 3, juni 1999

De eeuw van Barth Elke eeuw lijkt zich te willen profileren door zich te onderscheiden van de vorige eeuw. In de theologie van de twintigste eeuw is dat met kracht gedaan door Karl Barth. In zijn overzicht over de protestantse theologie van de negentiende eeuw zijn weliswaar niet alle katjes grauw, maar de teneur is toch dat de theologie een geheel andere krachtige nieuwe inzet nodig heeft. Barth heeft als jong predikant in het Zwitserse Safenwil met sociaal zwakke arbeiders en geschokt door de eerste wereldoorlog leren verstaan dat liberalisme en politiek samengaan in een beweging van menselijke machtsontplooiing. De ontwikkelingen van de negentiende eeuw liepen niet alleen uit op geknechte massa's met enkele industriebaronnen en op de grote oorlog, maar hadden hun wortels in een denken waarin de mens zich een god schept naar zijn eigen beeld ten behoeve van zijn eigen projecten. Kerk en theologie hadden deze religie zich eigen gemaakt.

https://wapenveldonline.nl/artikel/461/een-eeuw-theologie/

Lees verder

Moed en zachtmoedigheid voor vrouwen en mannen

Joke van Saane — jaargang 49, nummer 4, augustus 1999

In de serie 'Balans van de eeuw' is in voorgaande nummers van Wapenveld reeds de balans opgemaakt van uiteenlopende segmenten van de samenleving als de techniek, de politiek en de theologie. Eén van de meest ingrijpende ontwikkelingen echter die in deze eeuw heeft plaatsgevonden vormt de wijziging van de positie van de vrouw in de samenleving. Vrouwen anno 1999 leven een onvoorstelbaar ander leven dan vrouwen anno 1901. Deze verandering van de positie van de vrouw is van fundamenteel belang (geweest), niet alleen voor individuele vrouwen, maar ook voor de ontwikkeling van de samenleving als geheel. Als deze eeuw ergens door gekenmerkt wordt dan is het wel door de toegenomen participatie van vrouwen in de samenleving in al haar facetten. Zowel voor vrouwen als voor mannen is de werkelijkheid er geheel anders gaan uitzien. De beelden die mannen en vrouwen van elkaar hadden, moesten bijgesteld en aangevuld worden. De wederzijdse verwachtingen zijn gewijzigd.

https://wapenveldonline.nl/artikel/470/moed-en-zachtmoedigheid-voor-vrouwen-en-mannen/

Lees verder

'Seksualiteit laat zich nimmer geheel verfunnen.'

Herman Oevermans en Wim Dekker — jaargang 49, nummer 5, oktober 1999

Vorige week liep ik duwend achter mijn winkelkarretje in de Albert Heijn van Ede op weg naar de kassa. Deze werd even versperd ter hoogte van de tijdschriftenkast. Een moeder van goed dertig, kindje van 6, pakte een Donald Duck en voor zichzelf een Privé. Haar man liet zijn blik over de planken gaan. 'Hè, de nieuwe Playboy is er al. Pak die ook effe.'

https://wapenveldonline.nl/artikel/481/seksualiteit-laat-zich-nimmer-geheel-verfunnen/

Lees verder

Gereformeerd: grandeur en misère

Arjan Plaisier — jaargang 49, nummer 6, december 1999

Nu de eeuw op een goede maand na ten einde loopt, lijkt de drang tot bezinning op ons geestelijk erfgoed opgestuwd te worden . We hebben het gevoel in de nieuwe eeuw, zelfs millennium, niet zomaar onze zaakjes te kunnen voortzetten. We gaan een eeuw uit. We hebben het gevoel ook steeds verder een culturele constellatie uit te gaan, of uitgeschoven te zijn. Het is een breed gedeeld gevoel, dat de geestelijke dampkring waarbinnen we ademen aan grote veranderingen onderhevig is. Dat is overigens niets nieuws. Ik lees in een brochure van een zekere dr. Ph. van Ronkel, geschreven in 1888: 'De mens is anders dan toen (toen wil zeggen 1618, ajp). Uitgenomen de diepe insnijding tussen dood en leven, zonde en zoen, is alles in en aan hem anders geworden. Hij voelt anders, minder diep; hij denkt anders, minder scherp, maar zijn levenskring is driemaal ruimer dan voorheen. Andere tonen doen de snaren van zijn hart trillen. Een man der zestiende eeuw zou in onze dagen van hartzeer sterven. En zo ook, één onzer, in die eeuw terug geschoven, zou als een vreemde buiten haar levensstroom staan. Wat toen het uitnemendste was is thans onbruikbaar' .

https://wapenveldonline.nl/artikel/495/gereformeerd-grandeur-en-misere/

Lees verder